Powstanie Akademickiego Związku Sportowego w 1909 roku było wyrazem dążenia środowiska akademickiego do upowszechniania nowego modelu człowieka - sprawnego nie tylko intelektualnie, ale również fizycznie.

 

Zebranie młodzieży akademickiej, które odbyło się 15 maja 1909 r. w Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, postanowiło zawiązać Akademicki Związek Sportowy. Pierwszym prezesem AZS został student medycyny UJ Wacław Majewski.

 

Okres międzywojenny w AZS to szybki rozwój sportu wyczynowego. W tym czasie powstają we wszystkich ośrodkach akademickich Kluby i tak: w 1918 r. w Warszawie, w 1919 r. Poznaniu, w 1921 r. w Wilnie i Gdańsku, w 1922 r. we Lwowie i Lublinie. W tym czasie łączna liczba członków AZS wynosiła ok. 3000. Azetesiacy są prekursorami nowych dyscyplin sportu. Do najbardziej popularnych dyscyplin uprawianych w AZS należały: turystyka, wioślarstwo, lekka atletyka, tenis, szermierka i narciarstwo.

 

Znakomite osiągnięcia, medale olimpijskie, sukcesy międzynarodowe zawodników wywodzących się z AZS: Halina Konopacka (lekkoatletyka), Roger Verey i Jerzy Ustupski (wioślarstwo), Władysław Segda i Adam Papee (szermierka) - to tylko niektórzy z nich. Akademicy dominują w rozgrywkach państwowych. Perspektywy dalszego rozwoju sportu akademickiego spowodowały konieczność utworzenia organizacji, koordynującej działalność wszystkich AZS. Organizacja tego rodzaju powstała na zjeździe w Warszawie w dniach 18-19 marca 1923 r. Na siedzibę Centrali Polskich AZS wybrano Warszawę a pierwszym prezesem centrali został Stefan Grodzki.

 

Po drugiej wojnie światowej następuje odbudowanie stanu organizacyjnego i powołanie Klubów AZS we wszystkich szkołach wyższych. W latach 50 i 60-tych nadal utrzymuje się dominacja zawodników i drużyn AZS w rywalizacji krajowej, a także poważny wkład w sukcesy międzynarodowe. W roku 1945 AZS powstał w Katowicach, Łodzi, Gliwicach, Wrocławiu i Częstochowie a siedzibą Centrali stał się Kraków.

 

Po trzech latach Centrala została znowu przeniesiona do Warszawy i zaczęła funkcjonować jako Zarząd Główny AZS. W kolejnych latach powojennych powstały AZS-y w następujących środowiskach akademickich: 1946 r. - Toruń, Szczecin, 1949 r. - ŚLAM-Rokitnica, AWF Warszawa, Zakopiański Oddział AZS Kraków, 1950 r.- Olsztyn, Białystok, 1955 r. - Opole, 1963 r. - Rzeszów, 1965 r. - Bydgoszcz, 1966 r. - Zielona Góra, 1968 r. - Koszalin, 1969 r. - Kielce, Płock, Radom, Siedlce, Słupsk, lata 70-te Bielsko-Biała, Gorzów Wielkopolski, Cieszyn.

 

Pod koniec lat 60-tych zaczyna rozwijać się w AZS nurt sportu uczelnianego. Powstają różnorodne formy rozgrywek sportowych dla ogółu studentów, bardziej w wymiarze rekreacyjnym niż sportu wyczynowego. Wspólnie ze Studiami Wychowania Fizycznego i Sportu powstaje szeroki program imprez typu mistrzostw szkół wyższych, lig międzyuczelnianych i uczelnianych i zajęć rekreacyjno - sportowych. Od roku 1969 decyzją Krajowego Zjazdu AZS podstawową jednostką organizacyjną stają się kluby uczelniane AZS.

 

W tym czasie powstają zarządy środowiskowe i międzyuczelniane kluby AZS, których głównym celem było prowadzenie sekcji wyczynowych. W roku 1974 podjęto nieudaną próbę połączenia na szczeblu centralnym i na poziomie środowisk MKS i AZS. Po kilku latach z tej koncepcji organizacyjnej wycofano się. W roku 1975 postanowiono tworzyć kluby uczelniane przy AWF-ach. Ich głównym celem był rozwój sportu wyczynowego w AZS.

 

AZS jest aktualnie najbardziej liczną organizacją akademicką działającą w wyższych uczelniach. Jako stowarzyszenie apolityczne przetrwało wszelkie zmiany koniunktury. Swoich sympatyków i sprzymierzeńców zjednywaliśmy sobie uniwersalnymi celami: rozwoju kultury fizycznej, promocji zdrowego stylu bycia, wychowania młodzieży w atmosferze sportu i aktywności fizycznej.

 

Dzisiaj AZS to m.in.

 

• 318 klubów na uczelniach państwowych i niepublicznych oraz ponad 50 000 członków (stan na 30 września 2007 r.), uczestniczących w rozgrywkach sportowych dla środowiska akademickiego na skalę ogólnopolską.
• Mistrzostwa Polski Szkół Wyższych stanowiące podstawowy system rywalizacji sportu powszechnego w Polsce, rozgrywane w systemie bezpośrednim oraz w typach uczelni.
• Akademickie Mistrzostwa Polski będące jedyną formą rywalizacji sekcji wyczynowych AZS. Pozwalają na sprawdzenie stopnia przygotowania do sezonu, rozgrywek ligowych, ważnych startów docelowych.
• Kluby Sportowe AZS AWF stanowiące główną siłę sportu wyczynowego w AZS. To w tych klubach trenują nasi olimpijczycy. Sportowcy AZS stanowią około 25% ogółu polskiej reprezentacji narodowej.
• Rywalizacja i uczestnictwo w systemie Akademickich Mistrzostw Europy oraz Akademickich Mistrzostw Świata, jako czynny członek federacji EUSA oraz FISU.
• 3 Centralne Ośrodku Sportu Akademickiego: COSA Wilkasy, COSA Górki Zachodnie koło Gdańska, COSA Zieleniec.

 

Źródło - http://www.azs.pl